آریا (سانسکریت: آ-ریا āˊrya، ایرانی باستانی: اَریا arya، پارسی باستانی: اَرییا ariya، اوستایی: اَیرییا airiia), نامی است که به مهاجران هندواروپایی زبان که در طول هزاره دوم پ. م به فلات ایران و شبه قاره هند کوچ کردهاند، داده شدهاست. صورت اضافی جمع این واژه به صورت «آریانا» منشأ نام کشور ایران است. به گفتهٔ گراردو نیولی بر خلاف مفاهیم گوناگونی که آریَن یا آریا در میان هندیان باستان داشته، آریا در میان ایرانیان باستانصرفاً به مفهوم قومی...
دید کلی عمر زمین را بر دورانها و بخشهای مختلفی تقسیم میکنند که مبنای تقسیمبندی این دورانها ظهور یا انقراض و یا سایر اتفاقات مهم دیگری نظیر کوهزایی و ... میباشد که هر دورانی با وقوع یکی از حالات ذکر شده شروع و یا خاتمه مییابد. برای تقسیم بندی تاریخ زمین از معیارهای مختلفی استفاده میکنند.مثلا میتوان تاریخ زمین را بطور کلی به دو بخش قبل از پیدایش حیات و بعد از آن تقسیم کرد. که در این تقسیمبندی بخش قبل از پیدایش...
میانهزیستی یا مزوزوئیک یکی از سه دوران در ابردوران پیدازیستی است که مابین دورانهایدیرینهزیستی و نوزیستی قرار دارد و شامل سه دورهٔ تریاس، ژوراسیک و کرتاسه میگردد. مزوزوئیک از دو کلمه meso به معنی میانه و zoa به معنی حیات ترکیب شده است و به همین علت میان زیستی نیز خوانده میشود. این دوره ۱۶۰ میلیون سال به طول انجامید و شامل سه دوره به نامهای تریاس،ژوراسیک و کرتاسه میباشد. حد زیرین حد بین پالئوزوئیک و مزوزوئیک همیشه در همه...
دوران نوزیستی یا سِنوزوئیک یکی از دورانهای تاریخ زیستی زمین است. این دوران تاریخ زمین را از پایان کرتاسه تا زمان حاضر در بر میگیرد و حدوداً ۶۶٫۵ میلیون سال طول کشیدهاست. دوران نوزیستی تقریباً کمی بیشتر از یکسوم دوران دوم و حدود یکششم دوران اول است و کوتاهترین دوران زمینشناسی نامیده میشود. در طول دوران نوزیستی فعالیت کوهزایی آلپی به حداکثر خود رسیدهاست به طوری که ۳/۲ آن در این دوران روی دادهاست. دوران نوزیستی...
تاریخ ادبیات موضوعی میان رشتهای است که به تاریخ و سرگذشت ادبیات بویژه ادبیات مکتوب در طول دورههای تاریخی و تغییرات و دگرگونیهای سبکها و فنون ادبی در نقاط مختلف جهان به زبانهای مختلف در طول تاریخ میپردازد. دوره آغازین ادبیات اولین اشارات و یافتههای مکتوب ادبی به سه ناحیه جهان یعنی مصر باستان، سومر و چین باز میگردد. هیروگلیفهای مصری اشارات ادبی را در درون خود دارند و کتاب گیلگمش که حماسهای ادبی مربوط به...