زمین سومین سیارهٔ سامانهٔ خورشیدی است که در فاصلهٔ ۱۵۰ میلیون کیلومتری از ستارهٔ خورشید قرار دارد. از نظر واژه شناسی ایرانی، زم یکی از فرشتگان دین زرتشت بودهاست که با پسوند «ین» زمین را به وجود آوردهاست. این سیاره چگالترین و از نظر بزرگی پنجمین سیاره از هشت سیارهٔ سامانهٔ خورشیدی است. همچنین در میان چهار سیارهٔ سنگی گردان به دور خورشید (تیر، ناهید، زمین و مریخ) زمین بزرگترین آنها است. گاهی از آن با نامهای جهان و...
مُشتَری، (که با نامهایهُرمُز، اورمزد، برجیس یا زاوش نیز شناخته میشود) پنجمین سیاره از خورشید و بزرگترین سیاره در سامانه خورشیدی است. این سیاره غول گازی با جرم یک هزارم خورشید است، ولی جرمی دو و نیم برابر تمامی دیگر سیارههای منظومه شمسی دارد. از نظر دوری از خورشید، هرمز پنجمین سیاره پس از تیر، ناهید، زمین و بهرام است. در یک نگاه کوتاه، هرمز چهارمین جسم درخشان در آسمان پس از خورشید، ماه و ناهید است. اگرچه گهگاه مریخ (بهرام)...
بَهرام یا مِرّیخ چهارمین سیاره در سامانه خورشیدی است که در مداری طولانیتر و با سرعتی کمتر از زمین به دور خورشید میچرخد. هر یک بار گردش این سیاره به دور خورشید معادل ۶۸۷ شبانهروز زمین به درازا میکشد و طول شب و روز نیز از کرهٔ زمین کمی طولانیتر است. نام فارسی این سیاره بهرام و نام عربی-یونانی آن مریخ است. در کتابهای قدیمی فارسی آن را فلک شحنهٔ پنجم و سایس رواق پنجم نیز نامیدهاند. قطر بهرام نزدیک به یکدوم قطر زمین و...
عطارد یا تیر کوچکترین و نزدیکترین سیاره به خورشید در منظومهٔ خورشیدی است. تلفظ درست نام عربی آن عُطارِد است اما در تداول عامه فارسیزبانان عَطارُد رایجتر است. سطح رو به خورشیدِ سیارهٔ عطارد، بهدلیل نزدیکی به خورشید، بسیار داغ است و رویهٔ پشت به خورشید آن نیز بسیار سرد است. سیارهٔ عطارد (تیر) کوچکترین سیارهٔ منظومهٔ خورشیدی است و قمری ندارد. عطارد از نظر میدان جاذبه، تقریبا قفل شده است، به این معنا که حرکت وضعی آن در...
زُحَل یا کِیوان، پس از مشتری، دومین سیارهٔ بزرگ منظومه شمسی و ششمین سیاره نزدیک به خورشید است. زحل یک گلوله گازی غولپیکراست که با وجود حجم زیادش تنها ۹۵ برابر زمین جرم دارد. چگالی این سیاره حدود یکهشتم زمین و کمتر از آب است. یک روز کامل در کیوان برابر ۱۰ ساعت و ۳۹ دقیقه در زمین و یک سال آن برابر ۲۹٫۵ برابر سال زمین است. از آنجایی که مدار استوایی زحل تقریباً همانند زمین در ۲۷ درجهاست، تغییرات زاویه سیاره نسبت به خورشید شبیه به زمین...